The American Jazz Museum พิพิธภัณฑ์เพลงแจ๊สในอเมริกา

อย่างที่รู้กันดีว่าแนวเพลงแจ๊สในบ้านเราอาจไม่ใช่แนวเพลงที่ได้รับความนิยมสูงมากนัก ทว่าด้วยความมีสีสันของแนวเพลงสไตล์นี้ทำให้หลายๆ คนชื่นชอบพร้อมทั้งนิยมฟังเพลงสไตล์นี้มายาวนาน กระนั้นก็มีการตั้งคำถามเกี่ยวกับอนาคตทางดนตรีของเพลงแจ๊สในประเทศไทยเหมือนกันว่าจะยังคงได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นหรือลดน้อยลงกันแน่ เพราะต้องเข้าใจอย่างหนึ่งว่าดนตรีมีขาขึ้นและขาลงเป็นเรื่องปกติทั่วโลก เป็นคำถามน่าสนใจที่เชื่อว่าคงอยากรู้คำตอบกันมากพอตัวเหมือนกัน อนาคตข้างหน้าของดนตรีเพลงแจ๊สไทย จริงแล้วนักดนตรีในเมืองไทยหลายๆ คนก็นิยมชมชอบในการเล่นเพลงแจ๊สเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว หากเอาชื่อที่ดังๆ มีชื่อเสียง รู้จักกันเยอะๆ เช่น ฟอร์ด สบชัย ไกรยูรเสน ที่ตอนแรกโด่งดังมาจากการร้องเพลงก่อนเขาจะกลายมาเป็นนักดนตรี โปรดิวเซอร์ผู้นิยมชมชอบในการเล่นแซกโซโฟนมากๆ โดยสไตล์ที่เขาเล่นคือแนวแจ๊สเป็นหลัก หรือจะเป็นแมว จิระศักดิ์ ปานพุ่ม ที่หลายคนอาจรู้จักเขาในฐานะการเป็นร็อกเกอร์สตาร์ของเมืองไทย ทว่าอีกเรื่องที่หลายคนไม่รู้คือ พี่แมว คนนี้ไปร่ำเรียนการเล่นดนตรีแจ๊สมาจากต่างประเทศและหากใครลองค้นหาเพลงของเขาตอนนี้จะเจอการเล่นสไตล์แจ๊สเยอะมากทีเดียว สิ่งเหล่านี้มันจึงแสดงภาพออกมาให้เห็นว่าดนตรีแจ๊สในเมืองไทยยังคงมีคนให้ความชื่นชอบอยู่ไม่น้อย แม้พื้นฐานการฟังเพลงของคนทั่วไปอาจไมได้ลึกซึ้งหรือลงลึกเหมือนนักดนตรีที่ยกตัวอย่าง

“All of Me” เป็นผลงานเพลงของ John Legend นักร้องชาวอเมริกันจากอัลบั้มที่สี่ของเขา Love in the Future (2013) ทำขึ้นเพื่ออุทิศให้กับ Chrissy Teigen ภรรยาของ John Legend เพลง “All of Me” ออกอากาศครั้งแรกทางสถานีวิทยุในอเมริกาในฐานะซิงเกิ้ลที่สามของอัลบั้มในวันที่ 12 สิงหาคม 2013 เมื่อวันที่ 16

สุดยอดดนตรีระดับโลก ผ่านตำนานมาหลายศตวรรษต้องยกให้กับดนตรีแจ๊ส ด้วยการถือกำเนิดขึ้นมามากกว่าร้อยปี ว่ากันว่าเป็นดนตรีที่นิยามได้ยาก เพราะเป็นแนวที่นำเครื่องดนตรีหลายสไตล์เข้ามาเล่นร่วมกัน แต่จุดเด่นคือความสนุกสนานที่มีจุดกำเนิดมาจากคนผิวดำในสหรัฐอเมริกา กลายเป็นดนตรีคลาสสิกที่มีเอกลักษณ์มากที่สุด จุดเริ่มต้นดนตรีแจ๊ส ดนตรีแจ๊สกำเนิดขึ้นในเมืองนิวออร์ลีนส์ รัฐลุยเซียนา สหรัฐอเมริกา ปลายคริสต์ทศวรรษที่ 20 โดยกลุ่มคนดำชาวแอฟริกาที่ถูกจับมาเป็นทาส เดิมเป็นคนกลุ่มที่ชื่นชอบการฟังเพลง รักความครื้นเครงเป็นชีวิตจิตใจ ทำให้กลุ่มคนผิวดำรวมตัวกันทำกิจกรรมผ่อนคลายในชีวิตประจำวันที่ถูกกดขี่ข่มเหง ช่วยปลดปล่อยอารมณ์ไปตามจังหวะดนตรี เคาะประกบให้มีจังหวะ และใส่คำพูดร้องตามในภายหลัง เมื่อเริ่มร้องเล่นมาอย่างแพร่หลาย จึงกลายเป็นต้นกำเนิดเพลงแจ๊สในที่สุด ยุคสมัยดนตรีแจ๊ส ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 (1920-1930) สหรัฐอเมริกาเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 1

แม้เพลงแจ๊สในประเทศไทยอาจไม่ได้โดดเด่นเท่ากับเพลงแนวตลาดหลายๆ แนวคนที่ชื่นชอบหรือนิยมฟังเพลงแบบนี้ก็ยังคงสามารถหาฟังได้ทั่วไปไม่ว่าจะเป็นเพลงปกติหรือการเล่นสดๆ ตามบาร์หรือร้านอาหาร สำหรับคนที่อาศัยในกรุงเทพฯ และต้องการเดินทางไปยังตามร้านตามบาร์เพื่อฟังดนตรีเพลงแจ๊สแต่ยังไม่รู้ว่าต้องไปที่ไหนบ้าง เราจะมาบอกถึงสถานที่เด็ดๆ กับ 5 บาร์เพลงแจ๊สกลางกรุงเทพฯ มีที่ไหนบ้างมาดูกันเลย รวม 5 บาร์เพลงแจ๊สในไทยกลางกรุงเทพฯ Saxophone Pub – เริ่มต้นกันด้วยผับสไตล์แจ๊สที่อยู่มาอย่างยาวนานแถมสถานที่ตั้งก็ใจกลางเมืองสุดๆ นั่นคืออนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ผับแห่งนี้ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 2530 ด้วยสไตล์ของร้านจะออกแนวคันทรี่หน่อยๆ จะทำให้ทุกคนต้องรู้สึกเหมือนตนเองได้มาปล่อยอารมณ์อย่างเต็มที่ แน่นอนเรื่องดนตรีก็ไม่พลาดเพราะมีนักดนตรีแจ๊สหลายๆ คนนิยมมาเล่นที่นี่ เช่น โก้ Saxman หรือ

ดนตรีแจ๊สกับดนตรีบลูส์กำเนิดมาตั้งแต่ช่วงศตวรรษที่ 1910 แม้ว่าจะคล้ายคลึงกัน ใช้เครื่องดนตรีสไตล์เดียวกัน แต่เชื่อหรือไม่ว่าดนตรีบลูส์ คือต้นกำเนิดของดนตรีแจ๊ส ที่กลายเป็นแนวดนตรีสุดคลาสสิกจนถึงปัจจุบัน ดนตรีบลูส์ มาอธิบายดนตรีบลูส์กันก่อน ที่บอกว่าดนตรีบลูส์คือ ต้นกำเนิดของเพลงแจ๊ส เพราะมาจากกลุ่มคนผิวดำในสหรัฐอเมริกาที่ชื่นชอบการฟังดนตรีเป็นชีวิตจิตใจ แต่พอจะมาเล่นก็ผิดเพี้ยนไปบ้าง จากการที่จำเนื้อเพลงและดนตรีมาแบบผิดๆ ถูกๆ แล้วมาปรับเป็นเพลงในสไตล์ของตัวเองเป็นหลัก กลายเป็นที่มาของคำว่า “คีตปฏิภาณ” คือการแต่งดนตรีขึ้นมาสดๆ ใหม่ๆ หรือการโซโล่แบบด้นสด เมื่อเพลงบลูส์เริ่มได้รับความนิยมในปลายปี 1910 ก็เกิดการผสมผสานกับดนตรีแนวยุโรป ที่เรียกกันว่า “แร็กไทม์” เมื่อสองดนตรีผสมกันอย่างกลมกลืน มาขับร้องเล่น

ต้องบอกว่าเพลงแจ๊สคือ เพลงที่คนไทยได้รับอิทธิพลมาจากเมืองนอกยาวนานมากๆ สังเกตได้จากอายุของผับหรือร้านอาหารสไตล์นี้มีหลายร้านยังคงอยู่ยืนยาวมากระทั่งปัจจุบัน บทความนี้จึงอยากนำทุกท่านไปพบกับ 8 แจ๊สคลับที่บรรเลงเพลงแนวแจ๊สว่ามีร้านไหนที่เก่าแก่เป็นตำนานในเมืองไทยบ้าง แต่ละร้านการันตีเลยว่าคุณภาพเยี่ยมสุดๆ ไปเลย 8 แจ๊สคลับบรรเลงเพลงแจ๊สเก่าแก่ในไทย The Bamboo Bar – บาร์สไตล์แจ๊สเก่าแก่อันดับ 1 ของเมืองไทย เปิดมาตั้งแต่ปี 2496 ดังนั้นใครเป็นสายเพลงแจ๊สบาร์แห่งนี้คือ ตำนานที่ต้องไปสัมผัสให้ได้สักครั้ง แถมติดอันดับ 50 อันดับบาร์ที่ดีที่สุดในเอเชียด้วย งานนี้พลาดไม่ได้จริงๆ Brown Sugar –

เพลงแจ๊สถือว่าเป็นเพลงที่มีความคลาสสิกอยู่ในตัวเองเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว ต้องยอมรับว่าการจะเลือกฟังเพลงแจ๊สที่มีคุณภาพส่วนมากก็แทบจะทุกศิลปินที่ทำออกมาเพราะเพลงเหล่านี้ต้องอาศัยความประณีต ซึ่งเมื่อลองไล่ดูแล้วก็มีอัลบั้มเพลงแจ๊สที่เหมาะกับผู้เริ่มฟังอยู่หลายอัลบั้มทีเดียว 10 อัลบั้มเพลงแจ๊สเหมาะสำหรับผู้เริ่มฟัง Ella Fitzgerald and Louis Armstrong / Ella and Louis – หากจะเทียบว่า The Beatles คือรุ่นใหญ่ของดนตรีร็อกแอนด์โรล Ella and Louis ก็คงเปรียบได้กับรุ่นใหญ่ของดนตรีแจ๊ส และอัลบั้มนี้ก็ถือเป็นอัลบั้มที่ดีที่สุดของพวกเขาที่คนเริ่มต้นฟังแจ๊สควรต้องหามาฟังเป็นอย่างยิ่ง Kind of Blue /

จริงแล้วเพลงแจ๊สเป็นเพลงที่ทุกคนทุกเพศทุกวัยสามรถฟังได้อย่างไม่ต้องคิดมาก ถือว่าเป็นแนวเพลงที่แม้ไม่ใช่การฟังเพลงของคนกลุ่มใหญ่แต่ก็ถือว่ามีความน่าสนใจในตัวเองไม่น้อยเหมือนกัน ถือว่าเป็นแนวเพลงที่สร้างความสุขให้กับคนฟังได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังถือว่าเป็นแนวเพลงที่ได้รับการตอบรับอย่างดีเยี่ยมเสมอมาเมื่อได้ลองฟังกันแล้ว สำหรับผู้ชายการฟังเพลงแจ๊สก็เป็นอีกแนวเพลงที่มีความน่าสนใจไม่น้อย และถ้าหากว่าคุณเป็นชายหนุ่มผู้หลงใหลในเพลงแจ๊สจะต้องไม่พลาดอัลบั้มเพลงแจ๊สเหล่านี้อย่างแน่นอน 5 อัลบั้มเพลงแจ๊สระดับตำนานที่ผู้ชายควรต้องรู้จัก Elliington at Newport / Duke Ellington and his band – ออกมาเมื่อปี 1956 นี่คือนักดนตรีที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงโปรดปรานมาก เป็นนักเล่นเปียโนแจ๊สระดับเซียนที่ใครต่างก็ยกย่อง ซึ่งถ้าให้พูดถึงอัลบั้มที่ดีที่สุดของเขาก็คงไม่พ้น Elliington at Newport

เรื่องของดนตรีเป็นสิ่งที่สวยงามเสมอไม่ว่าจะเป็นดนตรีแนวใดก็ตามหากว่ามีความพยายามฝึกเล่นจนเก่งพร้อมทั้งมีความสามารถแล้วก็จะกลายเป็นนักดนตรีที่ประสบความสำเร็จในแนวทางเพลงนั้นๆ ได้ไม่ยาก ดนตรีแจ๊สสำหรับหลายคนอาจมองว่านี่เป็นสิ่งที่ค่อนข้างไกลตัวแต่อันที่จริงมันไม่ได้เป็นสิ่งที่ยากเลยหากว่ามีความตั้งใจจะเล่นอย่างจริงจัง เหมือนกับคนๆ หนึ่งที่มีความพยายามอย่างมุมานะจนในที่สุดเขาก็ประสบความสำเร็จในการเล่นดนตรีแนวแจ๊ส ชื่อของเขาคือ Jazzy Frank รู้จักกับ Jazzy Frank Jazzy Frank เป็นนักดนตรีแจ๊สมือต้นๆ ของเมืองไทยในเวลานี้ที่ต้องยอมรับว่าค่อนข้างมีชื่อเสียงไปทั่วโลก เขาได้เริ่มต้นเล่นดนตรีเป็นครั้งแรกเมื่อตอนอายุได้ 8 ขวบ เครื่องดนตรีชิ้นแรกที่เขามีโอกาสได้สัมผัสก็คือเปียโน คนที่สอนเขาก็ไม่ใช่คนอื่นไกลนั่นคือพ่อของเขาเอง ในอดีตพ่อของเขาเคยเป็นอาจารย์ให้กับโรงเรียนดนตรีมาก่อนทำให้การเล่นดนตรีจึงเป็นสิ่งที่ผูกพันตัวเขามาตั้งแต่เด็ก นี่คือจุดเริ่มต้นที่ทำให้เขาหันมาสนใจเรื่องของดนตรีอย่างเป็นจริงเป็นจัง ต่อมาเขาก็ได้ให้ความสนใจกับเครื่องดนตรีอย่างเมโลเดี้ยน และ ทรัมเป็ต เพื่อที่จะได้เข้าไปเล่นให้กับวงของโรงเรียนกระทั่งเขาอายุได้ 12 ขวบ

ดนตรีแจ๊สจัดได้ว่าเป็นดนตรีที่มีความสวยงามอยู่ในตัวเอง เป็นดนตรีที่ต้องยอมรับว่าทั่วโลกค่อนข้างยกระดับให้เพลงแนวนี้เป็นเพลงที่มีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว นักดนตรีที่จะเล่นดนตรีแนวนี้ได้จำเป็นต้องมีความสามารถ ความขยันหมั่นเพียรในการฝึกซ้อม รวมถึงความอดทนที่จะเล่นให้ประสบความสำเร็จ ใครที่จะเลือกเล่นดนตรีแนวนี้จึงต้องค่อนข้างเป็นคนที่มีความมุ่งมันเอาจริงเอาจังอย่างมาก จากสิ่งดังกล่าวนี้ทำให้องค์การยังได้เคยออกมากล่าวว่าดนตรีแจ๊สเป็นดนตรีที่สามารถสร้างสัมพันธ์ที่ดีให้กับคนบนโลกใบนี้ได้ เหตุนี้เองจึงได้มีการจัดตั้งวันแจ๊สสากลขึ้นมา เรียนรู้ไปกับวันแจ๊สสากล วันแจ๊สสากลตรงกับวันที่ 30 เมษายน ของทุกปี วันดังกล่าวนี้ถูกตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกในปี 2012 ด้วยเหตุผลที่ว่าดนตรีแจ๊สเป็นดนตรีที่สามารถทลายกำแพงในความขัดแย้งหรือกำแพงแห่งความไม่เข้าใจกันของคนบนโลกได้ ถือว่าเป็นดนตรีที่ค่อนข้างมีความพิเศษมากกว่าดนตรีประเภทอื่น ก่อนอื่นต้องเข้าใจก่อนว่าดนตรีแจ๊สเป็นดนตรีที่เล่นด้วยแนวทางอันเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง แต่ด้วยเอกลักษณ์ที่ว่านี้ความพิเศษอย่างหนี่งของดนตรีแจ๊สก็คือสามารถเอาไปแสดงร่วมกับแนวดนตรีประเภทอื่นๆ ได้อย่างลงตัว ไม่ว่าจะเป็นบลู, เรกเก้ หรือแม้แต่ร็อก, เฮฟวี่เมทัล นั่นจึงทำให้ดนตรีแจ๊สค่อนข้างเป็นดนตรีที่เข้าไปอยู่ในเพลงต่างๆ ทั่วโลกอย่างหลากหลาย นักดนตรีแจ๊สหลายคนเองกว่าที่จะก้าวขึ้นมาในจุดที่ทุกคนยอมรับได้ก็ต้องผ่านการฝึกซ้อมอย่างหนัก การอดทนในการที่จะเป็นนักดนตรีแจ๊สที่ดี